Het is het lot van Harlingen. Honderdduizenden bezoekers per jaar: maar ze komen nooit verder dan parkeerterrein en veerhaven. Ze kennen deze oude havenstad alleen van de bagagestress, de trein die stopt langs de basaltwal, het haastig ratelen van kofferwieltjes.
Eigenlijk zou iedere eilandreiziger verplicht deze oude havenstad moeten verkennen. Al was het maar voor een uurtje. Om in de sfeer te komen. Om te genieten van de havens, de grachten, de oude pakhuizen. Van de stad die naar Waddenzee ruikt. Naar lang vervlogen tijden van zeevaart en beurtschipperij, van zeep- en zoutziederijen, graan- en zaagmolens, pottenbakkerijen.
Harlingen: oudste stad van het Noorden
Harlingen kreeg al in 1234 stadsrechten en is hiermee ouder dan Leeuwarden of Amsterdam. De stad ontstond bij Almenum, een terpnederzetting aan de oostkant die uiteindelijk binnen de stadswallen kwam te liggen. Een kwartiertje lopen vanaf de veerboot-terminal.
Een wandeling die de moeite waard is. Over de levendige Voorstraat. Langs 17de-eeuwse pakhuizen, een prachtig grachtje, oude mannen op een leugenbankje. Daarna door de Sint Jacobstraat langs de besloten Noorderhaven: ooit thuisbasis van de Friese admiraliteit (marine). Binnendoor via de knusse Simon Stijlstraat, Spekstraat en Grote Kerkstraat.
De Dom van Almenum
Daar toornt hij vervaarlijk boven de stad uit: de ‘Dom van Almenum’. Op deze plek verrees in 777 de eerste christelijke kerk van Friesland. De kerk werd 1000 jaar later herbouwd, de toren dateert uit 1200. Een hondje doet z’n behoefte tegen de eeuwenoude kerkmuur, z’n baasje rookt een sigaret op het bordes voor de ingang.
Vandaag is niemand geïnteresseerd in deze geschiedenis.
Eenmaal terug in de Prinsenstraat probeert een vrouw een glimp van de binnenstad te vangen. Ze houdt haar man staande, bekakt Hollands: ‘Och wat een mooi straatje, we zouden moeten hier nog eens een middagje…’ Haar man antwoordt dat ze moeten opschieten. ‘Hun boot’ loopt de veerhaven al binnen. Hij heeft het nog niet gezegd of het geluid van de scheepstoeter waaiert uit over de binnenstad.
Er sluipt haast in de reizigers, terwijl de stad gemoedelijk achterblijft.
